گەڕانەوە بۆ سەرەکی

یاساکانی لالیگا

دەربارەی لالیگا

لالیگا (La Liga) خولی پیشەیی تۆپی پێی ئیسپانیایە، کە لە ساڵی ١٩٢٩ەوە بەردەوامە. ئەم خولە یەکێکە لە بەهێزترین و بەناوبانگترین خولەکانی تۆپی پێ لە جیهاندا، کە تیمە گەورەکانی وەک ڕیال مەدرید، بارسێلۆنا، ئەتلێتیکۆ مەدرید و زۆری تری تێدایە.

لالیگا لە ٢٠ تیم پێکدێت، کە لە ماوەی وەرزێکدا هەر تیمێک دوو جار (لە ماڵ و لە دەرەوە) ڕووبەڕووی هەموو تیمەکانی تر دەبێتەوە، کە بە گشتی ٣٨ یاری بۆ هەر تیمێک دەکات.

لالیگا لەژێر چاودێری فیدراسیۆنی تۆپی پێی ئیسپانیا (RFEF) و لیگی تۆپی پێی پیشەیی (LFP) بەڕێوە دەچێت. ناوی فەرمی پاڵەوانێتییەکە "لالیگا سانتاندێر"ە، کە ناوی سپۆنسەری سەرەکی پاڵەوانێتییەکەیە.

سیستەمی خاڵ و پلەبەندی
  • ٣ خاڵ بۆ بردنەوە
  • ١ خاڵ بۆ یەکسانبوون
  • ٠ خاڵ بۆ دۆڕان
  • لە کاتی یەکسانبوونی خاڵ، ڕووبەڕووبوونەوەی ڕاستەوخۆ یەکلاکەرەوەیە (جیاوازی لەگەڵ پریمەرلیگ)
  • ئەگەر ڕووبەڕووبوونەوەی ڕاستەوخۆش یەکسان بوو، ئەوا جیاوازی گۆڵ یەکلاکەرەوەیە
  • ئەگەر جیاوازی گۆڵیش یەکسان بوو، ئەوا ژمارەی گۆڵی لێدراو یەکلاکەرەوەیە
  • ٣ تیمی کۆتایی دادەبەزن بۆ لالیگا ٢ (Segunda División)
  • ٣ تیمی سەرەوەی لالیگا ٢ بەرز دەبنەوە بۆ لالیگا
یاساکانی گۆڕانکاری
  • هەر تیمێک دەتوانێت ٥ گۆڕانکاری لە ٣ دەرفەتدا ئەنجام بدات
  • گۆڕانکاری لە نێوان دوو نیوەکاندا بە دەرفەت هەژمار ناکرێت
  • لە کاتی درێژکردنەوەی یاری، دەرفەتێکی زیادە بۆ گۆڕانکاری دەدرێت
  • گۆڕانکاری بۆ یاریزانی سەر بێت، دەبێت یاریزانەکە یاریگا بەجێبهێڵێت
  • گۆڕانکاری تەنها لە کاتی وەستانی یاریدا دەکرێت
  • لیستی یاریزانان بۆ هەر یارییەک ٢٣ یاریزانە
یاساکانی VAR
  • سیستەمی VAR لە ساڵی ٢٠١٨ەوە لە لالیگا بەکاردێت
  • VAR تەنها بۆ چوار حاڵەتی گرنگ بەکاردێت:
  • ١. گۆڵەکان (ئایا هەڵەیەک هەبووە پێش گۆڵەکە؟)
  • ٢. بڕیارەکانی پێناڵتی (ئایا پێناڵتییەکە دروستە؟)
  • ٣. کارتی سووری ڕاستەوخۆ (نەک کارتی زەردی دووەم)
  • ٤. هەڵە لە ناسنامەی یاریزان (ئایا یاریزانی دروست سزا دراوە؟)
  • لالیگا یەکێک بوو لە یەکەم لیگەکان کە سیستەمی VAR بەکارهێنا
  • ناوەندی VAR لە شاری لاس ڕۆزاس، نزیک مەدرید، هەڵکەوتووە
یاساکانی تایبەت بە یاریزانان
  • هەر تیمێک دەتوانێت ٢٥ یاریزان تۆمار بکات
  • یاریزانانی ژێر ٢١ ساڵ پێویستیان بە تۆمارکردن نییە لە لیستی ٢٥ یاریزانیدا
  • یاساکانی یاریزانی بیانی:
  • - هەر تیمێک دەتوانێت ٣ یاریزانی بیانی (لە دەرەوەی یەکێتی ئەوروپا) تۆمار بکات
  • - یاریزانانی وڵاتانی یەکێتی ئەوروپا بە بیانی هەژمار ناکرێن
  • - یاریزانانی وڵاتانی ئەمریکای لاتین دەتوانن پاسپۆرتی ئیسپانی وەربگرن دوای ٢ ساڵ
  • - یاریزانانی مۆرۆکۆ، تونس، جەزائیر، تورکیا و ڕووسیا بە بیانی هەژمار ناکرێن
یاساکانی دارایی
  • یاساکانی Fair Play دارایی کۆنترۆڵی خەرجی یانەکان دەکات
  • هەر تیمێک سنوورێکی دیاریکراوی بۆ مووچەی یاریزانان هەیە
  • سنووری مووچە بەپێی داهاتی یانەکە دیاری دەکرێت
  • یانەکان ناتوانن زیاتر لە ٧٠٪‏ی داهاتیان بۆ مووچەی یاریزانان خەرج بکەن
  • سزاکان بۆ پێشێلکردنی یاساکانی دارایی دەتوانن قەدەغەکردنی گواستنەوە یان سزای دارایی بن
  • داهاتی مافی پەخشکردن بە شێوەیەکی نایەکسان دابەش دەکرێت لە نێوان یانەکاندا
  • ڕیال مەدرید و بارسێلۆنا زۆرترین داهاتی مافی پەخشکردن وەردەگرن
کات و ڕۆژەکانی یاری
  • یارییەکانی لالیگا لە ڕۆژانی هەینی، شەممە، یەکشەممە و دووشەممە ئەنجام دەدرێن
  • کاتی یارییەکان بەپێی وەرزی ساڵ دەگۆڕدرێت
  • لە هاویندا، یارییەکان درەنگتر دەست پێدەکەن بەهۆی گەرمای ئیسپانیا
  • یارییەکانی ئێل کلاسیکۆ (ڕیال مەدرید دژی بارسێلۆنا) لە کاتی گونجاو بۆ بینەرانی ئاسیا دادەنرێن
  • لە مانگی ڕەمەزاندا، کاتی یارییەکان بۆ موسڵمانەکان دەگونجێنرێت
  • لە وەرزی گەرمادا، پشووی ئاو خواردنەوە هەیە لە هەردوو نیوەی یارییەکاندا
بەشداری لە پاڵەوانێتییە ئەوروپییەکان
  • ٤ تیمی یەکەمی لالیگا ڕاستەوخۆ دەچنە چامپیۆنس لیگ
  • تیمی پێنجەم دەچێتە یۆرۆپا لیگ
  • تیمی شەشەم دەچێتە کۆنفرانس لیگ
  • براوەی کۆپا دێل ڕەی (جامی پاشای ئیسپانیا) دەچێتە یۆرۆپا لیگ
  • ئەگەر براوەی کۆپا دێل ڕەی لە ٦ تیمی یەکەمدا بێت، ئەوا تیمی حەوتەم دەچێتە کۆنفرانس لیگ
  • ئیسپانیا یەکێکە لە وڵاتانی خاوەن زۆرترین نوێنەر لە پاڵەوانێتییە ئەوروپییەکاندا
  • یانەکانی ئیسپانیا زۆرترین نازناوی چامپیۆنس لیگ و یۆرۆپا لیگیان بەدەستهێناوە
مێژووی سەرکەوتنەکان

لە مێژووی لالیگادا، ڕیال مەدرید زۆرترین نازناوی بەدەستهێناوە بە ٣٥ جار، پاشان بارسێلۆنا بە ٢٧ جار، ئەتلێتیکۆ مەدرید بە ١١ جار، ئەتلێتیک بیلباو بە ٨ جار، و ڤالێنسیا بە ٦ جار.

یانەنازناودووەمدوا نازناو
ڕیال مەدرید٣٥٢٤٢٠٢٣
بارسێلۆنا٢٧٢٦٢٠٢٤
ئەتلێتیکۆ مەدرید١١١٠٢٠٢١
ئەتلێتیک بیلباو٨٧١٩٨٤
ڤالێنسیا٦٦٢٠٠٤

لە ساڵانی دواییدا، لالیگا بە زۆری لە نێوان ڕیال مەدرید و بارسێلۆنادا بووە، بەڵام لە ساڵی ٢٠١٤ و ٢٠٢١دا ئەتلێتیکۆ مەدرید توانی نازناوەکە بەدەست بهێنێت. ئەتلێتیک بیلباو تاکە یانەیە کە هەرگیز لە لالیگا دانەبەزیوە و تەنها یاریزانی باسکی بەکاردەهێنێت.